Malaysia là một thiên đường nhiệt đới nằm ở 7 độ vĩ Bắc, trung tâm khu vực Đông Nam á. Lãnh thổ Malaysia trải rộng trên 329.758 km2 bao gồm bán đảo Malaysia ở đầu mút phần đất liền Đông Nam á với Sabah và Sarawak trên đảo Borneo. Khí hậu ấm áp và ẩm ướt quanh năm. Nhiệt độ khoảng 30ºC vào ban ngày và 22ºC vào ban đêm.

Malaysia là đất nước đa chủng tộc với dân số khoảng 23 triệu, bao gồm các dân tộc chính như Malay, Hoa và ấn cũng như nhiều dân tộc khác. Ngoài ra còn có người từ nhiều quốc gia khác du học, làm việc và kinh doanh ở Malaysia. Baha Melayu là quốc ngữ, nhưng tiếng Anh, tiếng phổ thông và tiếng Tamil cũng được sử dụng rộng rãi. Malaysia, một quốc gia đa dân tộc sống hoà hợp, sẽ cho bạn một kinh nghiệm hiếm có.

Hiện nay Malaysia đang được biết đến như là một trong những quốc gia trong khu vực có sự đầu tư mạnh mẽ về giáo dục nhằm thu hút các sinh viên quốc tế đến theo học tại đây.

Chính phủ Malaysia khuyến khích phát triển hệ thống giáo dục tư, tạo điều kiện cho sinh viên trong nước và quốc tế có thể theo học các chương trình đại học với bằng cấp của các đại học danh tiếng trên thế giới chẳng hạn như RMIT của úc, Toulouse của Pháp, Sheffield của Anh...

Chính vì việc phát triển hệ thống giáo dục theo hướng liên kết đào tạo với các trường đại học danh tiếng trên thế giới giúp cho chất lượng đào tạo bậc đại học của Malaysia phát triển vượt bậc trong thời gian qua vì một điều hết sức đơn giản là chính những trường đối tác là những tổ chức sẽ trực tiếp quản lý, kiểm tra chất lượng giảng dạy. Để không bị ảnh hưởng đến uy tín của trường mình, bắt buộc trình độ giáo viên và cơ sở vật chất phải đáp ứng được những yêu cầu khắt khe nhất. Bằng chứng cho việc phát triển nền giáo dục của Malaysia là sự gia tăng không ngừng số lượng sinh viên quốc đến để học tập.

Nhiều sinh viên Việt Nam đang học tập tại Malaysia. Ảnh: Lê Hồng Loan

Theo ông Azhar Mohd Salleh, Tùy viên giáo dục Đại sứ quán Malaysia tại Việt Nam, tính đến cuối năm 2004 có 45.000 sinh viên đến từ 150 quốc gia đang theo học các chương trình đại học và sau đại học tại Malaysia. Hầu hết là sinh viên đến từ Trung Quốc, Singapore, Indonesia và các nước Trung Đông. Số sinh viên Việt Nam đặc biệt gia tăng trong hai năm trở lại đây. Có khoảng 450 sinh viên Việt Nam đang theo học tại Malaysia, gần gấp đôi so với năm 2002. Ngoài ra, do khoảng cách giữa Malaysia và Việt Nam không quá xa, nên chỉ cần gần hai giờ bay, sinh viên Việt Nam có thể về thăm nhà trong những kỳ nghỉ. Đó chính là ưu thế cạnh tranh của nền giáo dục Malaysia… Để thu hút sinh viên Việt Nam đến Malaysia nhiều hơn, ngoài các suất học bổng hằng năm dành cho sinh viên Việt Nam có thành tích học tập tốt, Đại sứ quán Malaysia tại Việt Nam đang làm việc với Hiệp hội doanh nghiệp Malaysia tại Việt Nam để xây dựng một chương trình ưu đãi cho sinh viên Việt Nam du học tại Malaysia, như giảm giá vé máy bay, thiết kế tour du lịch kết hợp với tham quan các trường ĐH Malaysia với giá ưu đãi để mọi người có thể chọn được trường ĐH phù hợp với khả năng và sở thích của mình trước khi có thể đi đến quyết định, và cũng là để các gia đình Việt Nam có thể tiết kiệm chi phí khi sang thăm con em mình tại Malaysia. Sau khi tốt nghiệp tại Malaysia, sinh viên Việt Nam sẽ được ưu tiên nhận vào làm việc tại các công ty Malaysia đang hoạt dộng ở Việt Nam. Hiện có khoảng 135 doanh nghiệp Malaysia đang hoạt động tại Việt Nam, hầu hết là ở TP. Hồ Chí Minh và các tỉnh lân cận.

Bên cạnh đó, một trong những lý do chính khiến sinh viên Việt Nam chọn Malaysia là do môi trường giao tiếp tiếng Anh, bằng cấp quốc tế do các trường đại học danh tiếng cấp và chi phí học tập hợp lý. Sinh viên tốn khoảng 7.000 đôla Mỹ cho một năm du học tại Malaysia bao gồm học phí, ăn, ở, đi lại. Ngoài ra, sự phát triển của thủ đô Kuala Lumpur sánh ngang các thành phố tiên tiến khác như Singapore nhưng chi phí sinh hoạt chỉ bằng một nửa cũng khiến nhiều sinh viên chọn Malaysia là nơi du học của mình.

Giáo dục thuộc trách nhiệm của chính phủ liên bang. Hệ thống giáo dục quốc gia bao gồm giáo dục từ mẫu giáo tới bậc đại học. ở Malaysia hệ thống giáo dục phổ thông là bắt buộc. Giáo dục tiểu học và trung học được miễn phí. Trẻ em bắt đầu lớp 1 của bậc tiểu học khi 6 tuổi. Bậc tiểu học kéo dài 6 năm, trung học cơ sở 3 năm, tiếp theo là 2 năm phổ thông trung học và 2 năm ở bậc sau trung học.

Sau khi hoàn thành ba năm trung học cơ sở, học sinh sẽ phải tham gia kỳ thi chuyển cấp quốc gia. Kết quả của kỳ thi này sẽ quyết định việc tiếp tục theo học trung học phổ thông bậc cao với các chương trình học như khoa học, kỹ thuật hay học nghề.

Quá trình tuyển chọn vào học trung học phổ thông bậc cao ở Malaysia do Bộ Giáo dục đảm nhiệm. Học sinh sau khi kết thúc hai năm học trung học phổ thông bậc cao phải trải qua kỳ thi bắt buộc để có bằng tốt nghiệp phổ thông (Pijil Pelaran Malaysia) hoặc bằng học nghề (Sijil Pelaran Malaysia Vokasional).

Chương trình giáo dục tiền đại học ở Malaysia được chia thành hai mức độ: mức độ A và mức độ đại học. Kết quả của kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông bậc cao sẽ quyết định việc học sinh tiếp tục học lên cao theo mức độ nào.

Hiện nay, Malaysia có 15 trường đại học công lập, 4 chi nhánh của trường Đại học nước ngoài cấp bằng cử nhân, 11 trường đại học tư, 1 trường cao đẳng. Ngoài ra, Ma laysia còn có khoảng 30 trường tư với chương trình cấp bằng của trường đại học nước ngoài 3+0 (nghĩa là toàn bộ chương trình của trường đại học nước ngoài được tổ chức tại Malaysia) và khoảng 35 trường cao đẳng tư với các chương trình bán du học 2+1 (bán du học là chương trình được thực hiện một phần ở Mã Lai và phần còn lại được hoàn tất tại trường đại học chủ quản ở nước ngoài).

Giáo dục tư nhân là ngành giáo dục được thành lập bởi các viện giáo dục tư nhân, vốn không được nhà nước tài trợ. Các viện giáo dục tư nhân gồm nhà trẻ, mẫu giáo, tiểu học, trung học cơ sở, phổ thông trung học đến giáo dục sau trung học cũng như đại học để cấp phát các chứng chỉ, bằng diploma và bằng cử nhân. Các viện giáo dục tư nhân (PHEI) bao gồm các trường cao đẳng và đại học tư, đóng một vai trò quan trọng trong việc đáp ứng nhu cầu về giáo dục đại học và giáo dục bậc cao cho sinh viên trong cũng như ngoài nước. Các PHEI cung cấp nhiều chương trình đa dạng có tầm cỡ quốc tế do các trường trong nước cấp, các chương trình của trường đại học nước ngoài, các khoá học chuyên môn và bán chuyên môn, cũng như các khoá học tiếng Anh.

Các viện giáo dục bậc đại học tổ chức nhiều khoá học đa dạng với nhiều hình thức học khác nhau và bảo đảm chất lượng giáo dục cao. Để bảo đảm chất lượng giáo dục và để bảo vệ lợi ích của công chúng và sinh viên, tất cả các viện giáo dục bậc đại học đều phải đăng ký và được Bộ Giáo dục Malaysia chấp thuận. Thêm vào đó, Hội đồng Uỷ nhiệm Quốc gia (LAN), được nhà nước thành lập dưới Đạo luật Hội đồng Uỷ nhiệm Quốc gia 1996 là cơ quan pháp luật chịu trách nhiệm quản lý tiêu chuẩn và chất lượng giáo dục bậc đại học ở các PHEIs. Hội đồng này bảo đảm rằng việc giáo dục tuân theo tiêu chuẩn quốc tế và sẽ đem lại lợi ích to lớn cho sinh viên.

Malaysia là nơi tương đối rẻ cho các sinh viên nước ngoài. Ước tính các khoản như sau: Học phí: 20,500 Ringgit Malaysia (RM)/năm; Chi phí ăn ở: 9.600 RM /năm; Bảo hiểm y tế: 200 RM /năm; Phí làm visa: 300 RM (chỉ trả 1 lần); Chi phí học trung bình cho 1 năm: 30.400 RM /năm. Tổng chi phí học cho 3 năm là 91.200 RM /năm. Bạn có thể làm một phép tính đơn giản theo tỷ giá: 1 US $ = 3,82 RM, 1 RM = 4.016 VND.

Tất cả sinh viên nước ngoài phải hội đủ các điều kiện nhập cư, gồm:

- Được nhận vào một khoá học chính quy (bao gồm chương trình học tiếng Anh) tại một viện giáo dục bậc đại học công lập hoặc tư nhân;

- Không có ý định làm việc tại Malaysia;

Tất cả đơn xin nhập cảnh của sinh viên nước ngoài được thực hiện qua các viện giáo dục Malaysia. Việc xử lý, chấp thuận và cấp giấy phép nhập cảnh hay thị thực nhập cảnh được thực hiện bởi Cơ quan Di trú Malaysia, ngoại trừ sinh viên của nước CHDCND Trung Hoa. Sinh viên Trung Quốc sẽ được cấp thị thực nhập cảnh từ Đại sứ quán Malaysia và Hội đồng Malaysia tại Trung Quốc.

Phụ huynh của du học sinh muốn đi cùng con em tới Malaysia có thể ở lại trong thời gian 6 tháng.

Để biết thêm chi tiết về thủ tục nhập cảnh, sinh viên nước ngoài có thể liên hệ Cơ quan Di trú Malaysia.