Đào tạo nguồn nhân lực tài năng đặt mục tiêu phát hiện những sinh viên, HVCH và NCS có phẩm chất chính trị và tiềm năng trí tuệ để đào tạo thành những trí thức có lý tưởng và hoài bão khoa học, có tư duy và năng lực sáng tạo, có khả năng tiếp nhận, làm chủ và áp dụng một cách sáng tạo, hiệu quả tri thức khoa học hiện đại vào thực tiễn cuộc sống để tạo nguồn nhân lực chất lượng cao và nhân tài khoa học, công nghệ cho đất nước.

Đào tạo nguồn nhân lực tài năng là một trong những giải pháp quan trọng nhằm từng bước phát triển ĐHQGHN thành trung tâm đào tạo và nghiên cứu khoa học đa ngành, đa lĩnh vực, chất lượng cao, ngang tầm các đại học tiên tiến trong khu vực, từng bước đạt trình độ quốc tế.

Đào tạo nguồn nhân lực tài năng là một nhiệm vụ đặc biệt của đào tạo chính quy tại ĐHQGHN. Đào tạo nguồn nhân lực tài năng thực hiện đầy đủ mọi quy định đối với đào tạo chính quy. Những trường hợp ngoại lệ có quy định riêng.

Đào tạo nguồn nhân lực tài năng được thực hiện ở cả bậc ĐH và bậc SĐH. Bậc đại học thực hiện Chương trình đào tạo cử nhân tài năng và Chương trình đào tạo cử nhân chất lượng cao. Bậc SĐH tập trung hỗ trợ kinh phí để thực hiện các luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ có giá trị khoa học và thực tiễn cao.

Chương trình đào tạo cử nhân TN được thiết kế riêng với yêu cầu về trình độ cao hơn và nội dung rộng hơn, sâu hơn so với chương trình đào tạo cử nhân chuẩn; đề cao tư duy sáng tạo, khả năng tự học và tăng cường kỹ năng thực hành, kiến thức thực tế, khả năng sử dụng tin học, ngoại ngữ chương trình gồm khoảng 250 - 260 đvht với cấu trúc các khối kiến thức như sau:

• Khối kiến thức chung như chương trình đào tạo cử nhân chuẩn, riêng môn tin học và ngoại ngữ chuyên ngành được tăng cường, nâng cao. Tổng số tương đương khoảng 70 đvht.
• Khối kiến thức cơ bản chung của nhóm ngành gồm các học phần của chương trình đào tạo cử nhân chuẩn được nâng cao và một số học phần bổ sung. Tổng số tương đương khoảng 50 - 55 đvht.
• Khối kiến thức cơ sở của ngành gồm các học phần của chương trình đào tạo cử nhân chuẩn, trong đó khoảng 30% các học phần được nâng cao và một số học phần bổ sung. Tổng số tương đương khoảng 35 đvht.
• Khối kiến thức chuyên ngành gồm các học phần của chương trình đào tạo cử nhân chuẩn và một số học phần bổ sung. Tổng số tương đương khoảng 75 đvht.
• Các niên luận thay cho một số chuyên đề tự chọn, tương đương khoảng 5 - 6 đvht.
• Khoá luận tốt nghiệp, tương đương 20 đvht.

Chương trình đào tạo cử nhân CLC là chương trình đào tạo cử nhân chuẩn, được cải tiến, nâng cao, tăng cường kỹ năng thực hành, kiến thức thực tế, năng lực sáng tạo, khả năng sử dụng tin học, ngoại ngữ chương trình gồm khoảng 225 - 230 đvht với cấu trúc các khối kiến thức như sau:

• Khối kiến thức chung như chương trình đào tạo cử nhân chuẩn, riêng môn tin học và ngoại ngữ chuyên ngành được tăng cường, nâng cao. Tổng số tương đương khoảng 70 đvht.
• Khối kiến thức cơ bản chung của nhóm ngành gồm các học phần của chương trình đào tạo cử nhân chuẩn, trong đó có khoảng 20% các học phần được nâng cao. Tổng số tương đương khoảng 40 - 45 đvht.
• Khối kiến thức cơ sở của ngành gồm các học phần của chương trình đào tạo cử nhân chuẩn, trong đó khoảng 20% các học phần được nâng cao. Tổng số tương đương khoảng 35 đvht.
• Khối kiến thức chuyên ngành gồm các học phần của chương trình đào tạo cử nhân chuẩn và một số học phần bổ sung. Tổng số tương đương khoảng 60 - 65 đvht.
• Các niên luận thay cho một số chuyên đề tự chọn, tương đương khoảng 3 - 5 đvht.
• Khoá luận tốt nghiệp, tương đương 15 đvht.

- Sinh viên đã trúng tuyển vào đơn vị đào tạo có thể đăng ký dự tuyển vào học tại chương trình đào tạo nguồn nhân lực tài năng nếu có cùng khối thi, không phân biệt ngành đăng ký dự thi ban đầu.

- Sinh viên đăng ký dự tuyển vào học tại chương trình đào tạo nguồn nhân lực tài năng của đơn vị đào tạo khác phải được đơn vị đào tạo quản lý sinh viên đồng ý cho chuyển và đơn vị đào tạo quản lý chương trình đồng ý tiếp nhận.

- Diện được tuyển thẳng gồm những sinh viên là thành viên đội tuyển quốc gia tham dự kỳ thi Olympic quốc tế hoặc đạt giải chính thức trong kỳ thi chọn học sinh giỏi quốc gia lớp 12 về môn học phù hợp với ngành học.

- Diện được dự kiểm tra gồm: những sinh viên thuộc diện tuyển thẳng vào đại học; những sinh viên đã tốt nghiệp hệ Trung học phổ thông (THPT) chuyên của các trường đại học hoặc các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương (TW) và đạt kết quả cao trong kỳ thi tuyển sinh đại học; những sinh viên đã tốt nghiệp THPT, được xếp loại giỏi 3 năm liền (lớp 10, 11, 12) và đạt kết quả cao trong kỳ thi tuyển sinh đại học.

Phương thức tuyển chọn: Thủ trưởng đơn vị đào tạo quyết định phương thức tuyển chọn cụ thể trên cơ sở đánh giá thành tích học tập của sinh viên ở bậc THPT, đặc biệt là thành tích thi học sinh giỏi.

Thủ trưởng đơn vị đào tạo quyết định phương thức tuyển chọn theo một trong các hình thức sau:

- Xét tuyển thẳng theo những tiêu chí với thứ tự ưu tiên như sau: đạt giải trong kỳ thi Olympic quốc tế; tham dự kỳ thi Olympic quốc tế; đạt giải trong kỳ thi học sinh giỏi quốc gia; tốt nghiệp THPT loại giỏi; có kết quả học tập cao ở bậc THPT; tốt nghiệp hệ THPT chuyên; có kết quả thi tuyển sinh đại học cao.

- Thi tuyển: Nội dung thi là những kiến thức phù hợp với ngành học và sẽ được đơn vị đào tạo thông báo khi thí sinh trúng tuyển đại học nhập học.

- Kết hợp cả hai hình thức trên.

Sau khi nhập học 6 tháng, HVCH và NCS có năng lực, triển vọng và được giao thực hiện đề tài luận văn, luận án có ý nghĩa khoa học, thực tiễn cao, đòi hỏi nhiều kinh phí cho thí nghiệm, thực địa, khảo sát... có thể đăng ký xin hỗ trợ kinh phí đào tạo nguồn nhân lực tài năng.

Kinh phí hỗ trợ được cấp 01 lần trong toàn khoá học đối với đề tài luận văn thạc sĩ và được cấp theo kế hoạch hàng năm đối với đề tài luận án tiến sĩ. Kinh phí năm sau chỉ được cấp cho NCS thực hiện có kết quả và đúng tiến độ các nội dung khoa học đã được phê duyệt.

Việc xét chọn do Ban chủ nhiệm Dự án đào tạo nguồn nhân lực tài năng của ĐHQGHN (Khoa Sau đại học chịu trách nhiệm chuẩn bị) thực hiện theo quy trình tương tự như xét chọn đề tài NCKH đặc biệt cấp ĐHQGHN. Ngoài chất lượng của đề cương nghiên cứu, kết quả học tập của các bậc học trước, đặc biệt là thành tích NCKH, điều kiện thực hiện đề tài cũng là các yếu tố được xem xét. Các đối tượng chuyển tiếp CH, NCS, đặc biệt là từ các chương trình đào tạo nguồn nhân lực tài năng, được ưu tiên khi xét chọn.

Những sinh viên vi phạm một trong các điểm sau đây không được tiếp tục học tại chương trình đào tạo cử nhân tài năng và phải chuyển sang học tại hệ chính quy thông thường: Đạo đức tác phong, ý thức tổ chức kỷ luật kém; có điểm thi lần đầu (chưa quy đổi) của 1 học phần đạt điểm dưới 5; có điểm trung bình chung học tập (đã qui đổi) của năm học dưới 7.

Căn cứ vào tổng chỉ tiêu đào tạo cử nhân TN được giao đầu khoá và chất lượng sinh viên năm thứ nhất hệ chính quy thông thường, đơn vị đào tạo tuyển bổ sung sinh viên vào năm thứ hai của chương trình đào tạo cử nhân TN trong số những sinh viên hệ chính quy chuẩn nếu đáp ứng các điều kiện sau: có tư cách đạo đức, ý thức tổ chức kỷ luật tốt; điểm trung bình chung học tập của năm thứ nhất đạt từ 8,0 trở lên (tính điểm thi lần đầu); điểm trung bình của các học phần tương ứng với các học phần thuộc khối kiến thức nâng cao của chương trình đào tạo cử nhân TN phải đạt từ 8,5 trở lên; điểm thi từng học phần thuộc khối kiến thức này đạt từ 8 điểm trở lên; dự thi một số môn học bổ túc phần chênh lệch thuộc khối kiến thức nâng cao, bổ sung của chương trình đào tạo cử nhân TN đạt từ 7 điểm trở lên.

Phương thức xét tuyển bổ sung do thủ trưởng đơn vị đào tạo quy định dựa trên các tiêu chuẩn nêu trên. Những thí sinh có thành tích NCKH tốt được ưu tiên khi xét tuyển.

• Điều kiện chuyển đổi đối với chương trình đào tạo cử nhân chất lượng cao

Những sinh viên vi phạm một trong các điểm sau đây không được tiếp tục học tại chương trìnhđào tạo cử nhân CLC và phải chuyển sang học tại hệ chính quy thông thường: đạo đức tác phong, ý thức tổ chức kỷ luật kém; có điểm thi (chưa quy đổi) lần đầu của 1 học phần đạt điểm dưới 5; có điểm trung bình chung học tập (đã qui đổi) của năm học dưới 7.

Hàng năm, căn cứ vào tổng chỉ tiêu đào tạo cử nhân CLC được giao đầu khoá và chất lượng sinh viên hệ chính quy thông thường, đơn vị đào tạo tuyển bổ sung vào chương trình đào tạo cử nhân CLC từ số sinh viên hệ chính quy thông thường dựa theo các tiêu chuẩn sau: có tư cách đạo đức, ý thức tổ chức kỷ luật tốt; có điểm trung bình chung học tập của các năm học trước đạt từ 7,5 trở lên (tính điểm thi lần đầu); điểm thi của các học phần tương ứng với các học phần thuộc khối kiến thức nâng cao của chương trình đào tạo cử nhân CLC phải đạt từ 8,0 trở lên; dự thi một số môn học bổ túc phần chênh lệch thuộc khối kiến thức nâng cao của chương trình đào tạo cử nhân CLC đạt từ 7 điểm trở lên.

Phương thức xét tuyển bổ sung do thủ trưởng đơn vị đào tạo quy định dựa trên các tiêu chuẩn nêu trên. Những thí sinh có thành tích NCKH tốt được ưu tiên khi xét tuyển.

Ngoài những quyền lợi chung đối với sinh viên hệ đại học chính quy thông thường của ĐHQGHN, sinh viên thuộc các chương trình đào tạo cử nhân TN, CLC còn được hưởng các quyền lợi sau:

• Được các nhà khoa học đầu ngành, các giáo sư, giảng viên có trình độ và kinh nghiệm, có uy tín trong nước và quốc tế trực tiếp giảng dạy và hướng dẫn NCKH.
• Được cung cấp hoặc sử dụng miễn phí các tài liệu học tập, được ưu tiên sử dụng phương tiện, trang thiết bị kỹ thuật, thư viện và hệ thống internet phục vụ cho học tập và NCKH. Sinh viên ngoại tỉnh được bố trí ở trong ký túc xá với điều kiện ưu đãi.
• Được miễn học phí và được cấp học bổng khuyến khích phát triển tùy theo kết quả học tập; được ưu tiên xét cấp học bổng của các tổ chức, cá nhân trong, ngoài nước.
• Được trực tiếp báo cáo và đề đạt nguyện vọng về tình hình và điều kiện học tập, nghiên cứu khoa học với đơn vị đào tạo hoặc thông qua giảng viên hướng dẫn học tập và NCKH.
• Được ưu tiên xét chọn đi học ở nước ngoài theo chỉ tiêu của Nhà nước hoặc theo các chương trình hợp tác quốc tế của ĐHQGHN, của đơn vị đào tạo.
• Sinh viên tốt nghiệp chương trình cử nhân TN, CLC loại giỏi trở lên được ưu tiên xét chuyển tiếp CH, NCS; tuyển chọn làm cán bộ giảng dạy, nghiên cứu của ĐHQGHN hoặc của các trường đại học, viện nghiên cứu lớn.

Ngoài những nghĩa vụ chung đối với sinh viên hệ đại học chính quy thông thường của ĐHQGHN, sinh viên thuộc các chương trình đào tạo cử nhân tài năng, chất lượng cao còn có các nghĩa vụ:

• Thực hiện nghiêm chỉnh các quy định của ĐHQGHN và của đơn vị đào tạo đối với các chương trình đào tạo này.
• Thường xuyên phản ánh tình hình học tập, nghiên cứu, sinh hoạt và rèn luyện cho đơn vị đào tạo thông qua giảng viên hướng dẫn học tập, NCKH.
• Những sinh viên được cử đi học tập ở nước ngoài theo các hiệp định hợp tác quốc tế của Nhà nước, của ĐHQGHN hoặc của đơn vị đào tạo có nghĩa vụ thực hiện các quy định của Nhà nước, của ĐHQGHN và của đơn vị đào tạo. Sau khi kết thúc chương trình học tập phải trở về đơn vị đào tạo đúng thời hạn để báo cáo kết quả học tập, nghiên cứu và thực hiện sự phân công công tác. Nếu muốn tiếp tục học tập, nghiên cứu ở nước ngoài phải được sự đồng ý của đơn vị đào tạo cử đi học.
• Những sinh viên tự xin đi học nước ngoài theo con đường cá nhân mà không được ĐHQGHN cử đi học tập thì phải làm thủ tục xin thôi học. Nếu đơn vị đào tạo quyết định cho thôi học, sinh viên phải bồi hoàn kinh phí đào tạo.

Ngoài những quyền lợi chung đối với HVCH, NCS của ĐHQGHN, học viên cao học, nghiên cứu sinh tham gia chương trình đào tạo nguồn nhân lực tài năng còn được hưởng các quyền lợi sau:

• Được các nhà khoa học đầu ngành, các giáo sư, tiến sĩ có trình độ và kinh nghiệm cao trực tiếp giảng dạy và hướng dẫn NCKH.
• Được ưu tiên sử dụng trang thiết bị kỹ thuật hiện đại, thư viện, hệ thống internet phục vụ học tập và NCKH.
• HVCH, NCS ngoại tỉnh được ưu tiên bố trí chỗ ở trong ký túc xá với các điều kiện ưu đãi.
• Được hỗ trợ kinh phí đào tạo nguồn nhân lực tài năng để thực hiện đề tài luận văn, luận án theo kế hoạch đã được phê duyệt.
• Được ưu tiên xét tuyển đi học tập, nghiên cứu ở nước ngoài theo chỉ tiêu của Nhà nước hoặc theo các chương trình hợp tác quốc tế của ĐHQGHN, của đơn vị đào tạo.

HVCH tốt nghiệp loại giỏi trở lên được xét chuyển tiếp NCS. HVCH, NCS hoàn thành tốt luận văn, luận án được ưu tiên bố trí công tác phù hợp với nguyện vọng và ngành nghề đào tạo, được ưu tiên giới thiệu đi nghiên cứu, thực tập khoa học ở nước ngoài.