TIN TỨC & SỰ KIỆN
Những viên ngọc quý và công việc của người thợ đẽo ngọc
“Ngọc bất trác bất thành khí” (ngọc mà không qua đẽo gọt thì không thành đồ quý) là một ý trong bài phát biểu của Giám đốc ĐHQGHN Nguyễn Kim Sơn tại Lễ Khai giảng năm học mới 2018 – 2019 ở Trường THPT Chuyên Khoa học Tự nhiên (Trường ĐHKHTN, ĐHQGHN), sáng ngày 05/9/2018. Cổng thông tin Điện tử ĐHQGHN trân trọng giới thiệu toàn văn diễn văn.

>>> Thư chúc mừng năm học mới 2018 – 2019 của Chủ tịch nước Trần Đại Quang và thành quả từ những nỗ lực phấn đấu

Giám đốc ĐHQGHN Nguyễn Kim Sơn phát biểu chào mừng tại Lễ Khai giảng Trường PTTH Chuyên KHTN, sang ngày 5/9/2018 (Ảnh: Ngọc Tùng)

Kính thưa các vị khách quý,

Kính thưa các cô, các thầy,

Thưa các em học sinh yêu quý!

Hôm nay là ngày khai giảng của tất cả các trường phổ thông trong toàn quốc. Trong đó, ĐHQGHN có ba trường phổ thông cùng khai giảng và một trong ba trường đó là trường Trung học Phổ thông Chuyên Khoa học Tự nhiên của chúng ta. Thay mặt cho lãnh đạo ĐHQGHN tôi xin gửi tới các quý vị, các thầy, các cô và các em học sinh lời chúc mừng nồng nhiệt nhân dịp năm học mới. Chúc tất cả các em học sinh, các thầy, các cô, các quý vị phụ huynh mạnh khỏe, bình an và hạnh phúc. Tôi xin biểu dương, tôn vinh và chúc mừng những kết quả lớn mà trường THPT chuyên KHTN đạt được trong năm học vừa qua, chúc Trường gặt hái được thêm nhiều thành tích to lớn hơn nữa trong năm học mới 2018-2019. Tất cả chúng ta kỳ vọng và có quyền kỳ vọng như vậy đối với ngôi trường này, bởi nó sinh ra để làm những việc lớn như vậy.

Nhân dịp ngày lễ quan trọng thiêng liêng đầu năm, tôi xin không bàn tới những việc sự vụ, những việc quản lý hay đầu tư cho trường. Vì những nội dung đó sẽ giải quyết trong những cuộc làm việc cụ thể. Ngày hôm nay tôi chỉ xin có mấy lời về những việc hệ trọng và sâu xa hơn.

Các em học sinh yêu mến

Trong cuộc sống của chúng ta có một thứ gọi là TÀI NĂNG. Một trong những sứ mệnh quan trọng nhất của ĐHQGHN là phát hiện, bồi dưỡng nhân tài cho đất nước từ cấp học phổ thông tới sau đại học. ĐHQGHN đã và đang cố gắng làm tốt điều đó. Trong ĐHQGHN, Trường THPT chuyên KHTN là cái nôi quan trọng của việc đào tạo tài năng. Ở đó, không phải tất cả các em đều là tài năng, nhưng câu chuyện về tài năng thì là chuyện của tất cả mọi người, từ người lãnh đạo, quản lý, các vị phụ huynh và các em học sinh. Và các em học sinh thân mến, các em là những viên đá quý giữa mênh mang gạch, đá, cát, sỏi trên đời, con đường các em cần đi là trở thành những viên ngọc quý và các thầy cô trong ngôi trường này phải là những người thợ đẽo ngọc, chuyển hóa từ đá quý sang ngọc sáng long lanh.

Tài năng là tập hợp của những sự khó. Tài năng là hiếm có khó gặp, là khó thấy, khó biết, khó nhận ra, khó phát hiện, khó nuôi dưỡng, khó chấp nhận, khó phát huy và khó dùng. Người tài năng là những người có những tố chất, phẩm chất và năng lực vượt trội so với người khác, thể hiện trên các lĩnh vực khác nhau, biểu hiện ở những dạng khác nhau. Tài năng không phải bẩm sinh đã có. Bẩm sinh chỉ là năng khiếu, là khả năng, là tiềm năng. Năng khiếu và tiềm năng phải qua tôi rèn nghiệt ngã, lâu dài, bền bỉ, mới có thể thành tài năng. Ai đó được xem là tài năng là một may mắn, một hạnh đắc, nhưng cũng là một thử thách lớn. Tài là cái quý giá thuộc người sở hữu nó, nhưng nó cũng là tài sản quốc gia, là sự tác thành của cha mẹ, dòng tộc, quê hương, đất nước, xã hội mà có. Tài năng là tài sản của cá nhân, của gia đình và của đất nước. Cần nhấn mạnh lại là tài năng chỉ qua tôi rèn hun đúc đặc biệt mới có. “Ngọc bất trác bất thành khí” (ngọc mà không qua đẽo gọt thì không thành đồ quý). Không qua chọn lựa thì không thấy đá quý, đá quý đẽo gọt mới thành ngọc, ngọc gia công mài dũa mới thành vật thiêng quý. Phẩm chất năng khiếu mới chỉ là những đá quý, muốn thành ngọc - tài năng cần qua rèn luyện. Ngôi trường này là nơi đẽo gọt, tôi rèn tạo ra những viên ngọc quý tài năng cho đời. Hiền tài là nguyên khí quốc gia, một cách tự nhiên, sứ mệnh của bậc tài năng được sinh ra ở đời cũng là để nhằm giải quyết những việc lớn và khó của xã hội, của đất nước và của loài người.

Ở ngôi trường này, để nói cụ thể ai là tài năng thật khó, nhưng về tổng thể thì đây là tập thể của những tài năng. Về phía các em, những gì các em có thể làm đầu tiên chưa phải là tiếp thu nhiều kiến thức, nghĩ những điều siêu khó, giải được những bài toán hay những bài tập mà nhiều người khác không giải được, mà việc đầu tiên các em cần làm là bồi đắp tình yêu thương. Tình yêu thương với con người nói chung, với cha mẹ thầy cô và bạn bè, với người xung quanh mình. Tình yêu thương mới là năng lượng vĩnh cửu và trong lành nuôi cho tài năng phát triển mạnh mẽ và đúng hướng. Nó là thứ có thể cho tài năng rạng tỏa chân chính và bền vững, nó tránh cho tài năng khỏi sa vào bi kịch, hay trở thành kẻ ác xuất chúng. Và các em trước hết phải tự ý thức và ứng xử với mình rằng, mình là một người bình thường. Khiêm nhường, bình dị là chỉ số nhận biết người thực tài. Chúng ta chỉ có thể vĩ đại được khi làm tốt, sống tốt như một người bình thường. Các em cứ lãng mạn và thoải mái ước mơ, sống hồn nhiên giữa đời như những người khác. Các em có thể cứ vụng dại hay được quyền mắc những lỗi nhỏ mà tuổi học trò các em được quyền làm thế. Nhưng đặc biệt không được kiêu căng, tự thỏa mãn, hay ảo tưởng quá sớm về mình. Những tấm huy chương các loại mà các em có thể có được từ ngôi trường này là cực kỳ quan trọng và quý giá, nhưng nó mới chỉ là món quà của những cuộc chơi và mới chỉ là sự bắt đầu khởi động chuẩn bị cho chặng đường dài. Hãy cố gắng làm tốt từng việc một, học tập toàn diện để phát triển bản thân, để chuẩn bị cho một cuộc sống hạnh phúc của chính mình trong tương lai phía trước. Các em có sống tốt mới có nhiều điều kiện thể hiện năng lực của mình.

Và điều đặc biệt các em cần làm là xác lập tầm nhìn cho mình, cần phải biết LẬP CHÍ. Mức độ thành công của sự nghiệp của một người phụ thuộc vào nhiều yếu tố, trong đó có tư chất, có hoàn cảnh, nhưng phần quan trọng lại là việc lập chí của người đó như thế nào. Có người lập chí cho việc làm giàu, người lập chí ở làm người quản lý, hay lãnh đạo, có người lập chí bình dị ở cuộc sống đi làm thuê bình thường để có lương tháng… Có người lập chí lớn ở chỗ sắp đặt giang sơn đất nước, làm việc lớn lao cho đất nước, cho con người. Người chí hướng nhỏ hẹp sẽ dễ thỏa mãn, người chí lớn sẽ đi xa. Với người năng lực vừa phải chí lớn có thể khiến họ tự vượt lên chính mình. Người giỏi chí lớn sẽ phát huy được năng lực và vươn tới thành tựu lớn và người có tài năng chí lớn sẽ thành nghiệp lớn dời non lấp bể. Chí lớn sẽ giúp người ta đủ nghị lực vượt qua khó khăn thách thức, chí lớn khiến người ta không dễ thỏa mãn, không kiêu căng tự phụ không tự thỏa mãn trước thành công. Chí lớn giúp người ta đón nhận thành công và thất bại một cách đúng đắn nhất. Người tài năng mà chí nhỏ hẹp thì tài năng sẽ bị uổng phí một đời. Các em học sinh đang học tập trong ngôi trường ươm mầm tài năng này, các em cần phải có chí lớn. Chí lớn nhất là đặt ở nơi giang sơn đất nước rộng lớn, ở cộng đồng. Đặt chí ở đó, tâm hồn các em sẽ rộng lớn, tầm nhìn sẽ vươn xa. Chí lớn phải thể hiện ở lòng mong mỏi cho đất nước phát triển sánh cùng năm châu, cho người dân thoát nghèo, cho con người sống ấm no và loài người vượt qua những nguy cơ và thách thức. Chí lớn thì bản thân con người theo đuổi chí lớn đó cũng lớn lao theo, sẽ sống thật ý nghĩa và những mục tiêu nhỏ bé sẽ không cố gắng mà tự nhiên đạt được. Người đó sẽ tìm được hạnh phúc và ý nghĩa tồn tại trong việc thực hiện chí hướng ấy.

Kính thưa các thầy các cô

Từ lâu, trường THPTchuyên KHTN đã được tôn vinh là nơi ươm mầm tài năng. Ngôi trường này có một sứ mệnh lớn và khó. Làm nhà giáo là một vinh dự, làm nhà giáo để dẫn dắt vun đắp cho nhân tài còn vinh dự gấp bội phần. Các bậc cao nhân đại trí thức xưa chỉ ao ước có được người hiền tài để dạy dỗ. Rất nhiều người tài năng từ mọi miền đất nước vì nghe danh trường này mà tìm tới đây học tập rèn luyện. Mong các thầy các cô làm tròn được sứ mệnh mà đất nước giao phó, không phụ lòng kỳ vọng gửi gắm của các bậc phụ huynh. Các thầy, các cô cần có tấm lòng đủ rộng lớn để bao dung cho những khác biệt, đủ tinh tế để nhận thấy cái phi thường, đủ nhạy cảm để chia sẻ, đủ khéo léo để dẫn dắt, đủ tình yêu để nâng đỡ. Chỉ có đội ngũ những người thầy thực sự tài năng mới có thể dẫn dắt và dạy dỗ được những tài năng. Có được trong tay những ngọc quý, các thầy cô cần trân trọng yêu quý. Cần tạo ra môi trường học tập thân thiện, kích thích sáng tạo tối đa. Cần có phương thức giảng dạy và học tập tiên tiến, mẫu mực và tiên phong nhất, điều kiện học tập tốt nhất cho học sinh. Việc đào tạo nhân tài cần một môi trường giáo dục đặc biệt, phương pháp giảng dạy đặc biệt, chăm sóc hỗ trợ và rèn luyện đặc biệt, đòi hỏi đặc biệt, và đầu tư đặc biệt.

Nhà trường cần phải tìm mọi cách phát triển các em một cách toàn diện, phát triển bản thân các em cả thể chất, tâm hồn, nhân cách và các năng lực học tập chuyên môn. Đòi hỏi và kỷ luật cao, thậm chí rất cao là cần thiết cho việc rèn luyện, nhưng cũng lại tránh làm căng thẳng và áp lực thái quá, hoặc làm các em phát triển lệch lạc, thiệt thòi. Cách uốn cây siêu kỹ thuật là thuận theo tự nhiên để mà vun đắp định hướng, để tài năng phát triển tối đa và bộc lộ hết, bộc lộ một cách toàn vẹn và đầy đủ. Các em cũng cần có kỹ năng sống tốt, khả năng thăng bằng và điều tiết tinh thần để có thể học tập và làm việc lâu dài trong môi trường nhiều thách thức khắc nghiệt.

Lấy hình ảnh những viên ngọc quý và công việc của những người thợ đẽo ngọc, tôi muốn nhấn mạnh sự cao quý thiêng liêng đẹp đẽ và khó khăn của công việc phát hiện nuôi dưỡng và phát triển nhân tài. Trong thực tế, nhân tài có năng lực tự đào tạo, tự học và tự trưởng thành mạnh mẽ. Việc đẽo gọt sẽ tạo tựu nhân tài công phu hơn là chỉ tác động từ bên ngoài. Trong đó, tạo dựng môi trường học tập sáng tạo, biết cổ vũ, khích lệ, hỗ trợ, vun đắp là những yếu tố quan trọng nhất của sự nghiệp này.

Kính mong các thầy, các cô hết lòng hết sức, mong các quý vị phụ huynh phối hợp và có được những phương pháp đúng. Trường Đại học Khoa học Tự nhiên cần tạo mọi điều kiện và hỗ trợ cho trường Trung học Phổ thông Chuyên phát triển. ĐHQGHN sẽ đầu tư và làm hết sức, vì một ngày mai tốt đẹp của đất nước.

Văn Miếu Quốc tử giám Hà Nội, nơi đào tạo nhân tài cho đất nước suốt hơn 800 năm, ở đó có hai lối đi nhỏ, một mang tên: Thành đức, một mang tên Đạt tài. Người xưa đặt vậy là vì mong người học tài đức vẹn toàn. Mong các em vừa thành vừa đạt với nghĩa ấy, sống hạnh phúc và bình yên.

Yêu thương và kỳ vọng ở các em

Hà Nội, ngày 5 tháng 9 năm 2018

 

>>> Tin bài liên quan:

- Thư chúc mừng năm học mới của Chủ tịch nước Trần Đại Quang và thành quả từ những nỗ lực phấn đấu

QS World Ranking 2018: ĐHQGHN lần đầu tiên vào top 1000 thế giới

Ngôi trường "đặc biệt" sở hữu 67 huy chương Olympic quốc tế

>>> Các bài phát biểu của Giám đốc ĐHQGHN

 Giám đốc ĐHQGHN Nguyễn Kim Sơn - VNU Media
   In bài viết     Gửi cho bạn bè
  Từ khóa :
   Xem tin bài theo thời gian :

HÌNH ẢNH

TRÊN WEBSITE KHÁC
THĂM DÒ DƯ LUẬN
Bạn sẽ thi vào trường đại học nào?
  • Trường ĐH Khoa học Tự nhiên
  • Trường ĐH Khoa học Xã hội
  • Trường ĐH Ngoại ngữ
  • Trường ĐH Công nghệ
  • Trường ĐH Kinh tế
  • Trường ĐH Giáo dục
  • Trường ĐH Việt Nhật
  • Trường ĐH Y Dược
  • Trường ĐH Luật
  • Trường Quản trị và Kinh doanh
  • Trường Quốc tế
  • Khoa Các Khoa học liên ngành
  • Viện Quốc tế Pháp ngữ